Category: ពុទ្ធសាសនា

ខ្ញុំបានបង្ហោះគោលធម៌ស្ដីអំពីសមាធិដែលកើតអំពីសមថភាវនា និងសមាធិដែលកើតអំពីវិបស្សនាភាវនា ជូនប្រិយមិត្តសម្រាប់សិក្សារួចហើយ ខ្ញុំយល់ថាយើងត្រូវសិក្សាឱ្យយល់គោលធម៌ ដែលលោកសម្ដែងអំពីផលនៃការបដិបត្តិវិបស្សនាផងដែរ ផលដែលជាគោលដៅនៃការបដិបត្តិវិបស្សនា គឺឥស្សរភាពការរួចផុតពីកិលេស ។ ក្នុងការបដិបត្តិវិបស្សនា ផលដែលត្រឹមត្រូវគឺការឃើញត្រៃលក្ខណ៍នៃរូបនាម គឺឃើញអនិច្ចំ ទុក្ខំ អនត្តា នៃរូបនាម លោកហៅអាការរួចផុតនោះៗ តាមទំនោររបស់អ្នកបដិបត្តិវិបស្សនា ឧ. បើអ្នកបដិបត្តិធ្ងន់ទៅលើការឃើញអនត្តានៃរូបនាមជាងលក្ខណៈពីរទៀត លោកហៅការរួចផុតនោះថា សុញ្ញតវិមោក្ខ…

សមាធិ ៣ (កិរិយាតាំងមាំនៃចិត្ត, ភាវៈដែលចិត្តស្ងប់នឹង ចាប់នៅក្នុងអារម្មណ៍តែមួយ Samādhi: – concentration) ១. ខណិកសមាធិ (សមាធិជាខណៈៗ – Khaṇika-samādhi: momentary concentration) ២. ឧបចារសមាធិ (សមាធិជិតនឹងស៊ប់ – Upacāra-samādhi:…

ពលធម៌ សម្តែងដោយ ព្រះមហា យ៉ត ទ្រលន់

កាលពីនៅក្មេងជាសិស្សថ្នាក់បឋមសិក្សា លោកគ្រូបានដាក់សំណួរជាចំណោទឱ្យគិត មិនជាចំណោទសម្រាប់យកពិន្ទុអីទេ លោកគ្រូខ្ញុំគាត់គូរក្រឡាចត្រង្គជា ៩ ក្រឡា ហើយឱ្យសិស្សក្នុងថ្នាក់ដាក់លេខចូលក្នុងក្រឡានីមួយៗ ពីលេខ ១ ដល់លេខ ៩ ស្មើនឹងចំនួនក្រឡា លេខនីមួយៗដាក់បានតែម្ដង បើដាក់ក្នុងក្រឡាមួយហើយ មិនអាចដាក់លេខដដែលទៅក្នុងក្រឡាដទៃទៀតបានទេ ដាក់រួចហើយត្រូវបូកឱ្យបានចំនួន ១៥ បូកពីលើចុះក្រោម ពីស្ដាំទៅឆ្វេង ឬបូកបញ្ឆៀង…

នៅក្នុងសេចក្ដីអធិប្បាយឈាន យើងបានឃើញពាក្យថា “សម្លឹងបដិភាគនិមិត្ត” ក្នុងឈាននីមួយៗ ជារឿយៗ ព្រមទាំងពាក្យដទៃទៀត ការសិក្សាពុទ្ធសាសនធម៌ បើយើងចេះយល់ពាក្យទាំងអស់នោះ ឬមានជាទិន្នន័យនៅក្នុងចិត្ត នឹងធ្វើឱ្យយល់រឿងដែលគេអធិប្បាយបានល្អឡើង ហេតុដូច្នេះ ពុទ្ធសាសនិកគប្បីស្វែងយល់ពាក្យណាដែលមិនបានយល់ សង្ស័យថាវាគឺជាអ្វី បើពុំនោះទេ នឹងមិនអាចយល់បានងាយឡើយ ។ បដិភាគនិមិត្តនោះ តើដូចម្ដេចដែរ? សូមអញ្ជើញសិក្សាស្វែងយល់ “គោលធម៌”…

អធិប្បាយឈាន(៦) កាលពីផុស្ដកន្លងមក យើងបានសិក្សាអំពីធម្មជាតិខាងល្អ(អង្គឈាន) ដែលកើតឡើងក្នុងចិត្តរបស់អ្នកបានឈាន(ឈានលាភី) កាលធម្មជាតិទាំងនោះកើតឡើងហើយ ក៏ធ្វើឱ្យធម្មជាតិដែលមិនល្អ(នីវារណធម៌)បាត់បង់ទៅអស់រយៈពេលដែលអ្នកបានឈាននៅមិនចេញពីឈាន ជាសេចក្ដីសុខដ៏អស្ចារ្យមួយ នេះជាសក្ខីភាពនៃពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់អង្គព្រះបរមសាស្ដាថា នៅមានប្រសិទ្ធិភាពមិនហួសសម័យ ជាអកាលិកោសម្រាប់អ្នកមានព្យាយាមបដិបត្តិជានិច្ច… ថ្ងៃនេះសូមអធិប្បាយបន្ដដូចតទៅនេះ —————————- ប្រភេទលំដាប់ថ្នាក់នៃឈាន ក្នុងព្រះអភិធម្មបានចែកលំដាប់ថ្នាក់នៃឈានទុក ៥ ថ្នាក់ ហៅថា ឈានបញ្ចកន័យ គឺ –…

អធិប្បាយឈាន(៥) ក្នុងផុស្ដកន្លងមក បានអធិប្បាយអង្គឈានដែលជាគូបដិបក្ខនឹងនីវរណធម៌បាន ២ គឺវិតក្កនិងវិចារ ថ្ងៃនេះសូមអធិប្បាយផ្ដល់ជូនសម្រាប់ស្វែងយល់គោលធម៌ស្ដីអំពីឈានបន្ដដូចតទៅនេះ- ៣. បីតិ គឺសភាពឆ្អែតចិត្តដោយត្រេកអរ កាលបើវិតក្កធ្វើតួនាទីលើកចិត្តឡើងកាន់អារម្មណ៍ និងវិចារត្រកងផ្ដោតចិត្តឱ្យតាំងមាំជាប់ក្នុងអារម្មណ៍បានហើយ នឹងមានសភាពព្រឺព្រួចត្រេកអរឆ្អែតចិត្តផ្សព្វផ្សាយកើតឡើង ខណៈដែលចិត្តកំពុងកើតអារម្មណ៍បែបនេះ សេចក្ដីព្យាបាទចងចិត្តគំកួននឹងឱ្យអ្នកដទៃវិនាសនឹងមិនអាចកើតឡើងបាន ព្រោះបីតិបានគ្របសង្កត់ព្យាបាទនីវរណដោយវិក្ខម្ភនប្បហាន ។ …………… បីតិ សេចក្ដីឆ្អែតចិត្តជ្រួតជ្រាបដោយអំណរ មាន…

អធិប្បាយឈាន(៤) ការលះនីវរណធម៌ដោយអង្គឈាន ការសង្កត់នីវរណ៍ ឬលះនីវរណ៍ដោយអំណាចអង្គឈាន ភាសាវិជ្ជាការក្នុងធម៌ហៅថា “វិក្ខម្ភនប្បហាន”(លះដោយគ្របសង្កត់ទុក) ដូចបានអធិប្បាយក្នុងផុស្ដគ្រាទី ៣ ថា ក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង ភាគច្រើននៃពេលវេលារបស់ដំណើរជីវិត មានធម្មជាតិ ៥ យ៉ាងដែលភាសាវិជ្ជាការក្នុងធម៌ហៅថា “នីវរណធម៌” នៅប្រចាំក្នុងចិត្តជានិច្ច ។ នីវរណធម៌ទាំង ៥ នឹងត្រូវសង្កត់ទុកដោយអង្គឈាន…