Category: ពុទ្ធសាសនា

អនិច្ចំ ទុក្ខំ អនត្តា…(គ្រាទី ២) – បរមត្ថ សម្ដែងអនិច្ច-ទុក្ខ-អនត្តាឱ្យឃើញប្រាកដបានក្នុងវិបស្សនាញាណ – បញ្ញត្តិ មិនអាចសម្ដែងអនិច្ចទុក្ខអនត្តាឱ្យឃើញទេ —————————– គោលការណ៍ព្រះអភិធម្មមួយទៀត ដែលគួរនាំមកប្រកបការពិចារណាសម្រាប់វិភាគរឿងនេះគឺ អ្វីៗ ដែលប្រាកដតាមចក្ខុទ្វារ គឺជារូបារម្មណ៍ ឬរូបាយតនៈប៉ុណ្ណោះ បញ្ញត្តិធម៌មិនប្រាកដតាមចក្ខុទ្វារទេ តែនឹងប្រាកដជាអារម្មណ៍តាមមនោទ្វារប៉ុណ្ណោះ ។…

អនិច្ចំ ទុក្ខំ អនត្តា… (គ្រាទី ១) – ច្រើនយល់មិនដល់ ទាំងមិនឃើញជាក់ស្ដែង – សន្ដតិបាំងអនិច្ចំ, ឥរិយាបថបាំងទុក្ខំ, ឃនសញ្ញាបាំងអនត្តា !!! —————————– ការពិចារណា “រូបបរមត្ថ” ដោយវិធីគិតវិភាគប្រកបដោយហេតុផល ដែលហៅថាចិន្តាមយបញ្ញានោះ ជារឿងដែលគួរប្រយ័ត្នប្រយែង  ព្រោះវាជាការពិបាកនឹងគេចឱ្យផុតពីការវង្វេងជាប់នៅក្នុងសន្មតិបញ្ញត្តិតាមទម្លាប់របស់បុថុជ្ជន…

សន្មតិបញ្ញត្តិ-បរមត្ថបញ្ញត្តិ (គ្រាទី ៣) ក្នុងប្រធានបទនេះ តាំងពីគ្រាទី១ មកដល់ពេលនេះ អ្វីដែលខ្ញុំចង់បង្ហាញគឺ ក្នុងក្រសែចក្ខុអ្នកសិក្សាពុទ្ធធម៌ នឹងយល់ថា ក្នុងដំណើរជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សទូទៅ ភាគច្រើនរមែងប្រព្រឹត្តទៅក្នុងលោកមាយា ដែលមិនមែនជារបស់ពិត តែជារឿងរ៉ាវដែលវិថីចិត្តតាមមនោទ្វារសាងឡើង ដោយយករឿងរ៉ាវដែលទទួលអំពីបញ្ចទ្វារមកតាក់តែងជារឿងរ៉ាវឡើង ដូចរឿងកុនដែលមិនមែនជារឿងពិត គ្រាន់តែជាស្រមោលនោះឯង ។ ចំណែកបរមត្ថសច្ចៈទើបជាការពិតនៃជីវិតដែលមានតែធម្មជាតិ ដែលភាសាធម៌ហៅថារូបធម៌និងនាមធម៌ ប្រព្រឹត្តទៅប្រកបដោយអនិច្ចតា…

ស្ដីពីផលកម្មគ្រាទី ៥ កត្តាសំខាន់ក្នុងការឱ្យផលល្អ-អាក្រក់របស់កម្ម ! ———————————– កម្មល្អ-អាក្រក់នឹងឱ្យផលតាំងពីតិចបំផុត… រហូតដល់ច្រើនពេញទីតាមកម្មនិយាម ដែលប្រព្រឹត្តទៅក្នុងដំណើរជីវិតបុគ្គល ឱ្យបុគ្គលបានទទួលផលតបស្នងពីខាងក្រៅ ដ៏គួរពេញចិត្តខ្លះ មិនពេញចិត្តខ្លះ ឬយ៉ាងណានោះ សិ្ថតនៅលើកត្តាដែលមានបាលីសម្ដែងទុកជាអង្គប្រកបផ្សេងៗ ៤ គូ គឺសម្បត្តិ ៤ និងវិបត្តិ ៤ ផងដែរ…

វិបត្តិ ៤ (ចំណែកអវិជ្ជមាន, ចំណុចអន់ខ្សោយ, ភាវៈខាតបង់នៃអង្គប្រកបផ្សេងៗ ដែលមិនជួយគាំទ្រការឱ្យផលនៃកម្មល្អ តែបែរជាបើកឱកាសឱ្យកម្មអាក្រក់ឱ្យផល, អង្គប្រកបមានឧុនភាព បើកឱកាសឱ្យកម្មអាក្រក់ – Vipatti: failure; defect; unfavourable factors affecting the ripening of Karma)…

ស្ដីពីផលកម្មគ្រាទី ៣កត្តាសំខាន់ក្នុងការឱ្យផលល្អ-អាក្រក់របស់កម្ម ! —————————— កម្មល្អ-អាក្រក់នឹងឱ្យផលតាំងពីតិចបំផុត… រហូតដល់ច្រើនពេញទីតាមកម្មនិយាម ដែលប្រព្រឹត្តទៅក្នុងដំណើរជីវិតបុគ្គល ឱ្យបុគ្គលបានទទួលផលតបស្នងពីខាងក្រៅ ដ៏គួរពេញចិត្តខ្លះ មិនពេញចិត្តខ្លះ ឬយ៉ាងណានោះ សិ្ថតនៅលើកត្តាដែលមានបាលីសម្ដែងទុកជាអង្គប្រកបផ្សេងៗ ៤ គូ គឺសម្បត្តិ ៤ និងវិបត្តិ ៤ មានសេចក្ដីអធិប្បាយដោយសង្ខេប ដូចតទៅនេះ…

សម្បត្តិ ៤ (ចំណែកវិជ្ជមាន ការបរិបូណ៌ ការដល់ព្រមដ៏បរិបូណ៌នៃអង្គប្រកបផ្សេងៗ ដែលនឹងជួយទ្រទ្រង់គាំទ្រផ្ដល់ឱកាសឱ្យកម្មល្អឱ្យផល ទាំងមិនបើកឱកាសឱ្យកម្មអាក្រក់បញ្ចេញផ្លែផ្កា អង្គប្រកបជាជំនួយស្ទួយកម្មល្អ – Sampatti: accomplishment; factors favourable to the ripening of good karma) ១….

បច្ច័យឱ្យកើតសម្មាទិដ្ឋិ ២ (ផ្លូវកើតនៃគំនិតដ៏ត្រឹមត្រូវ, ប្រភពនៃសេចក្ដីល្អទាំងពួង – Sammādiṭṭhi-paccaya: sources or conditions for the arising of right view) ១. បរតោឃោសៈ (សំឡេងអំពីអ្នកដទៃ សេចក្ដីជម្រុញឬទាក់ទាញអំពីខាងក្រៅ គឺការទទួលស្ដាប់ពាក្យណែនាំប្រៀនប្រដៅ…