Category: បណ្ឌិតធម្មណាត

ចរណៈ ១៥ (ការប្រព្រឹត្តិ, បដិបទា, ខបដិបត្តិដែលជាផ្លូវឱ្យបានសម្រេចវិជ្ជាឬនិព្វាន – Caraṇa: conduct; course of practice) ១. សីលសម្បទា (ការដល់ព្រមដោយសីល គឺប្រព្រឹត្តត្រឹមត្រូវល្អ សង្រួមក្នុងព្រះបាតិមោក្ខ មានចរិយាមារយាទរៀបរយ ប្រព្រឹត្តតឹងតែងក្នុងសិក្ខាបទទាំងឡាយ – Sīla-sampadā:…

វិជ្ជា ៨ (សេចក្ដីដឹងច្បាស់, ការចេះដឹងពិសេស – Vijjā: supernormal knowledge) ១. វិបស្សនាញាណ (ញាណក្នុងវិបស្សនា, ញាណដែលជាវិបស្សនា គឺបញ្ញាដែលពិចារណាឃើញសង្ខារគឺនាមរូបដោយត្រៃលក្ខណ៍ តាមលំដាប់ជាន់ថ្នាក់តៗគ្នា – Vipassanā-ñāṇa: insight- knowledge) ២. មនោមយិទ្ធិ…

វិជ្ជា ៣ (សេចក្ដីដឹងច្បាស់, ការចេះដឹងពិសេស – Vijjā: the Threefold Knowledge) ១. បុព្វេនិវាសានុស្សតិញាណ (ញាណជាហេតុរលឹកនូវខន្ធដែលធ្លាប់អាស្រ័យនៅក្នុងកាលមុនបាន, រលឹកជាតិបាន – Pubbenivāsānussati–ñaṇa: reminiscence of past lives) ២….

នយោបាយ ? √នី(=នាំ) + ឧបាយ = នយោបាយ ———————— ដូររូបរាងថ្មី(រូបសិទ្ធិ)– ព្រឹទ្ធស្រៈ អី ខាងលើ នី ធាតុ ជា យ, នី › នយ (អ.ថ….

បុរាណភាសិត (៦) មានយសតែគ្មានចំណេះ និងមានចំណេះតែគ្មានយស សង្ឃឹមថាភាសិតនេះ អាចផ្ដល់ជាគំនិតសម្រាប់ការជ្រើសរើសអ្នកដឹកនាំសង្គមជាន់ថ្នាក់ផ្សេងៗបានខ្លះ ភាសាបាលីខាងក្រោមនេះ សរសេរដោយតួអក្សរ១. រ៉ូម៉ាំង ២. ភូមា ៣. ទេវនាគរី(ឥណ្ឌា) ៤. អក្សរខ្មែរ ។ Yaso ca appabuddhīnaṃ, viññūnaṃ ayaso ca…

បុរាណភាសិត (១០) សត្វនិងមនុស្ស ខុសគ្នាត្រង់ណា? សូមប្រគេននិងជូនបុរាណភាសិតនេះជាធម្មបណ្ណាការចំពោះព្រះគុណម្ចាស់និងប្រិយមិត្តគ្រប់ៗគ្នា ក្នុងឱកាសបុណ្យមាឃបូជាឆ្នាំ ២០១៨ នេះ ។ ក្នុងសង្គមខ្មែរសម័យមុន ខ្ញុំបានឮសេចក្ដីនៃភាសិតខាងក្រោមនេះជាញឹកញាប់ មិនដឹងថាក្នុងសង្គមខ្មែរសព្វថ្ងៃនៅមានការផ្សព្វផ្សាយគោលគំនិតនេះដែរឬទេ ជាភាសិតដែលមានអត្ថន័យដាស់សតិឱ្យរលឹកនឹកដល់ភាវៈជាមនុស្សរបស់ខ្លួនក្នុងទង្វើផ្សេងៗ…. អាចជាកត្តាជួយឱ្យសង្គមមនុស្សមានសេចក្ដីសុខស្ងប់បានមួយកម្រឹត ។ ក្នុងសង្គមបច្ចុប្បន្ន ការប្រកួតប្រជែងគ្នាដើម្បីឱ្យបានមកនូវវត្ថុមានកម្រឹតខ្លាំងក្លាណាស់ អ្នកខ្លះធ្វើយ៉ាងណាឱ្យតែបានវត្ថុមកបំប៉នចំណង់របស់ខ្លួន ដោយមិនបាច់គិតដល់សីលធម៌ឬអាយុជីវិតអ្នកដទៃអ្វីទាំងអស់ ហេតុនេះហើយ…

បុរាណភាសិត (៥) ពាក្យរិះគន់ប្រសើរជាងពាក្យសរសើរ ? ភាសាបាលីខាងក្រោមនេះ សរសេរដោយតួអក្សរ ១. រ៉ូម៉ាំង ២. ភូមា ៣. ទេវនាគរី(ឥណ្ឌា) ៤. អក្សរខ្មែរ ។ Dummedhehi pasaṃsā ca, viññūhi garahā ca yā; Garahāva…

បុរាណភាសិត (៤) ភាសាបាលីខាងក្រោមនេះ សរសេរដោយតួអក្សរ១. រ៉ូម៉ាំង, ២. ភូមា, ៣. ទេវនាគរី (ឥណ្ឌា), ៤. អក្សរខ្មែរ ។ Ye vuḍḍamapacāyanti……….. narā dhammassa kovidādiṭṭheva dhamme pāsaṁsā……..