Category: គោលធម៌

អរហន្ដ ២ (អ្នកសម្រេចអរហត្តផលហើយ, លោកអ្នកគួរទទួលទក្ខិណានិងការគោរពបូជាពិត – Arahanta: an arahant; arahant; Worthy One) ១. សុខវិបស្សក (អ្នកឃើញច្បាស់យ៉ាងរីងស្ងួត គឺលោកអ្នកមិនបានឈាន បានសម្រេចជាព្រះអរហន្ដដោយការចម្រើនវិបស្សនាសុទ្ធ – Sukkhavipassaka: the dry-visioned;…

អនាគាមី ៥ (លោកអ្នកសម្រេចអនាគាមិផលហើយ, អ្នកមិនវិលត្រឡប់មកទៀត – Anāgāmī: Non-Returner) ១. អន្តរាបរិនិព្វាយី (លោកអ្នកបរិនិព្វានក្នុងចន្លោះ គឺកើតក្នុងភពសុទ្ធាវាសណាមួយហើយ អាយុមិនទាន់ដល់ពាក់កណ្ដាល ក៏បរិនិព្វានដោយកិលេសបរិនិព្វាន – Antarā-parinibbāyī: one who attain Parinibbāna within…

សកទាគាមី ៣, ៥ (លោកអ្នកសម្រេចសកទាមិផលហើយ, អ្នកត្រឡប់មកម្ដងទៀត – Sakadāgāmī: Once-Returner) ក្នុងគម្ពីរបរមត្ថជោតិកា អដ្ឋកថាខុទ្ទកនិកាយ បានបែងចែកទុកជា ៣ ប្រភេទ គឺ អ្នកបានសម្រេចផលនោះ ក្នុងកាមភព ១, ក្នុងរូបភព ១, ក្នុងអរូបភព…

សោតាបន្ន ៣ (លោកអ្នកសម្រេចសោតាបត្តិផលហើយ, អ្នកដល់ក្រសែដែលនាំទៅកាន់ព្រះនិព្វាន ទៀងតែនឹងបានត្រាស់ដឹងក្នុងខាងមុខ – Sotāpanna: Stream-Enterer) ១. ឯកពីជី (អ្នកមានពីជៈគឺអត្តភាពតែមួយ គឺកើតតែម្ដងទៀតក៏នឹងសម្រេចអរហត្ត – Ekabījī: the Single-Seed) ២. កោលង្កោលៈ (អ្នកទៅអំពីត្រកូលកាន់ត្រកូល គឺកើតក្នុងត្រកូលខ្ពស់…

អរិយបុគ្គល ៨ ចែកចេញជា មគ្គសមង្គី (អ្នកព្រមព្រៀងដោយមគ្គ) ៤, ផលសមង្គី (ព្រមព្រៀងដោយផល) ៤ ។ ១. សោតាបន្ន (លោកអ្នកបានសម្រេចសោតាបត្តិផលហើយ, លោកអ្នកតាំងនៅក្នុងសោតាបត្តិផល – one who has entered the…

អរិយបុគ្គល ៤ ១. សោតាបន្ន (លោកអ្នកសម្រេចសោតាបត្តិផលហើយ, “អ្នកដល់ក្រសែហើយ” – Sotāpanna: Stream-Enterer) ២. សកទាគាមី (លោកអ្នកបានសម្រេចសកទាគាមិផលហើយ, “អ្នកត្រឡប់មកម្ដងទៀត” – Sakadāgāmī: Once-Returner) ៣. អនាគាមី (លោកអ្នកបានសម្រេចអនាគាមិផលហើយ, “អ្នកមិនវិលត្រឡប់មកទៀត”…

អរិយបុគ្គល ២ (បុគ្គលអ្នកប្រសើរ, បុគ្គលអ្នកបានសម្រេចធម៌ពិសេស តាំងតែអំពីថ្នាក់សោតាបត្តិមគ្គឡើងទៅ, អ្នកជាអារយៈតាមន័យក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា – Ariya-puggala: noble individuals; holy persons) ១. សេខៈ (ព្រះសេខៈ, អ្នកនៅត្រូវសិក្សាទៀត បានដល់ព្រះអរិយបុគ្គល ៧ ខាងដើមក្នុងចំនួន ៨…

ភាវនា ៤ (ការចម្រើន, ការធ្វើឱ្យកើតមានឡើង, ការហ្វឹកហាត់អប់រំ, ការអភិវឌ្ឍន៍ – Bhāvanā: growth; cultivation; training; development) ១. កាយភាវនា (ការចម្រើនកាយ, ការអភិវឌ្ឍន៍កាយ, ការហ្វឹតហាត់កាយ ឱ្យចេះទំនាក់ទងសម្ព័ន្ធដោយល្អនឹងវត្ថុទាំងឡាយខាងក្រៅតាមរយៈឥន្ទ្រិយទាំងឡាយ ចេះប្រតិបត្តិចំពោះវត្ថុទាំងឡាយនោះដោយវិធីដែលបង្កជាគុណប្រយោជន៍ មិនមានទោស…