ជីវា/ជីវ៉ា

7- ជីវា/ជីវ៉ា តាំងពីចិត្តគិតពីចងប៉ងស្នេហា លើជីវ៉ាថ្លាជីវិតវរមិត្រថ្លៃនៅមិនស្ងៀមរៀមមិនស្ងាត់បាត់អាល័យ ហាក់ស្រមៃឆ្នៃស្រមោលចោលជិតប្រាណ ។ ————— ជីវា/ជីវ៉ា ន. (ក្លាយមកពីបា. ជីវ) ពាក្យសម្រាប់ហៅស្ត្រីជាគូស្នេហា ដែលទុកស្មើជីវិតរបស់ខ្លួនៈ ដួងជីវ៉ា, កែវជីវ៉ា ។ប្រភពៈ វ. ជ.ណ. ទំព័រ ២៦២…

សាមគ្គីភេទ

6- សាមគ្គីភេទ សាមគ្គីភេទ     ជាមូលហេតុ     បើកឱ្យសត្រូវចូលលុករុករាន អស់ឥតមានផ្លូវ ទោះធ្វើម្ដេចកូវក៏កែពុំបាន ។ ដូចរដ្ឋវជ្ជី  មានសាមគ្គី     តាំងពីបុរាណវស្សការៈ  មន្ត្រីឈ្លានពាន ប្រើល្បិចចូលបានញុះញង់ខ្ទេចខ្ទី ។ យកបានប្រទេស ដែលគេប្រហែស ឱ្យបែកសាមគ្គីប្រើខ្សឹបងាយៗ …

សល់វ៉ល់

5- សល់វ៉ល់ ចិត្តសល់វ៉ល់អប្រីយ៍ សល់វ៉ល់ព្រោះស្រី សល់វ៉ល់ព្រោះស្រាសល់វ៉ល់ព្រោះល្បែង-  ស៊ីសងនានា     សល់វ៉ល់ពាលាសុទ្ធសឹងសល់វ៉ល់ ។ សល់វ៉ល់ណាក្ដី សុទ្ធសឹងអប្រីយ៍ រែងនាំឱ្យដល់ក្ដីទុក្ខក្ដីព្រួយ រញ្ជួយកមល ទោះមានសុខសល់ក៏សល់ស្ដើងស្ដួច ។———————- សល់វ៉ល់ គុ. ដែលទាក់ទាម, វិលវល់, មិនជាក់លាក់,…

ព្រះចន្ទ

ព្រះចន្ទ ? ទាំងកវីដ៏ល្បីល្បាញមានកិត្តិនាមខ្ចរខ្ចាយរន្ទឺក្នុងលោកដូចមេធីប្រាជ្ញឥណ្ឌានាម រពិន្ទ្រនាថ ឋាកូរ(Rabindranath Tagore) ទាំងសាមញ្ញជនដូចជាខ្ញុំនិងប្រិយមិត្រ ម្នាក់ៗសុទ្ធតែធ្លាប់ស្រមើស្រមៃឬពិពណ៌នាដល់ព្រះចន្ទ្រ?បទកវីអំពីព្រះចន្ទដែលខ្ញុំជាប់ចិត្តបំផុត ជាបទកវីរបស់រពិន្ទ្រនាថ ឋាកូរ (ខ្ញុំសូមបបួលប្រិយមិត្រដែលជាបញ្ញវន្ត ព្រះគុណម្ចាស់ លោកគ្រូ អ្នកគ្រូ កូនក្មួយ ឱ្យស្វែងរកកវីនិពន្ធរបស់ប្រាជ្ញរូបនេះមកអាន ខ្ញុំធានាថានឹងបានមនោសញ្ចេតនាហារមកបំប៉នអារម្មណ៍ដ៏អស្ចារ្យមិនខុសបំណងឡើយ) ———————- រឿងដែលចង់និយាយក្នុងទីនេះគឺពាក្យថា “ព្រះចន្ទ”…

ភាវនា ៤

ភាវនា ៤ (ការចម្រើន, ការធ្វើឱ្យកើតមានឡើង, ការហ្វឹកហាត់អប់រំ, ការអភិវឌ្ឍន៍ – Bhāvanā: growth; cultivation; training; development) ១. កាយភាវនា (ការចម្រើនកាយ, ការអភិវឌ្ឍន៍កាយ, ការហ្វឹតហាត់កាយ ឱ្យចេះទំនាក់ទងសម្ព័ន្ធដោយល្អនឹងវត្ថុទាំងឡាយខាងក្រៅតាមរយៈឥន្ទ្រិយទាំងឡាយ ចេះប្រតិបត្តិចំពោះវត្ថុទាំងឡាយនោះដោយវិធីដែលបង្កជាគុណប្រយោជន៍ មិនមានទោស…

ភាវនា ២

ភាវនា ២ (ការចម្រើន, ការធ្វើឱ្យកើតឱ្យមានឡើង, ការហ្វឹកហាត់អប់រំចិត្ត – Bhāvanā: mental development) ១. សមថភាវនា (ការហ្វឹកហាត់អប់រំចិត្តឱ្យកើតសេចក្ដីស្ងប់, ការហ្វឹកហាត់សមាធិ –Samatha-bhāvanā:  tranquility development) ២. វិបស្សនាភាវនា (ការហ្វឹកហាត់អប់រំបញ្ញាឱ្យកើតការឃើញជាក់ស្ដែងតាមពិត, ការអប់រំចម្រើនបញ្ញា…

ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ឬ មហានគរទី៣

ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៧ ជា​ព្រះ​រាជ​បុត្រ​ព្រះ​បាទ​ធរ​និន្រ្ទ​វរ្ម័ន​ទី​២ ព្រះ​អង្គ​បាន​សំងំ​រស់​នៅ​ដោយ​គ្មាន​ធ្វើ ឬ​បញ្ចេញ​សកម្ម​ភាព​អ្វី​ទាំង​អស់ ក្នុង​រាជ្យ​ព្រះ​បាទ​ត្រី​ភុវ័ន​អា​ទិត្យ​វរ្ម័ន​។ សិលា​ចារឹក​ខ្មែរ​នៅ​ប្រាសាទ​ភិមាន​អាកាស បាន​សរ​សេរ​ចារ​ទុក​មក​ថា «​ព្រះ​អង្គ​រង់​ចាំ​ឱកាស​ល្អ​ដើម្បី​​ចេញ​​មក​​ស្រោច​​​ស្រង់​​ផែន​ដី ដែល​ពោរ​ពេញ​ទៅ​ដោយ​បាប​កម្ម​»​។ ការ​អត់​ធ្មត់ ព្យា​យាម​តស៊ូ រង់​ចាំ​របស់​ព្រះ​បាទ​ជ័យ​វរ្ម័ន​ទី​៧ មាន​រយៈ​​ពេល​​ដល់​​ទៅ​១៧​ឆ្នាំ​។ ១. ចលនាតស៊ូរំដោះជាតិកាល​បើ​បាន​ដឹង​ថា ស្ដេច​ជ្រែក​រាជ​អស់​ព្រះ​ជន្ម ព្រះ​បាទ​ជ័យ​វរ្ម័ន​ក៏​ចេញ​មុខ​ប្រមែ​ប្រមូល បំបះ​បំបោរ​ប្រ​ជា​នុរាស្រ្ដ រៀប​​ចំ​ចល​នា​តស៊ូ ដើម្បី​រំដោះ​ជាតិ​មាតុ​ភូមិ​ពី​កណ្ដាប់​ដៃ​ខ្មាំង…

គ្មានកម្លាំងអ្វីស្មើនឹងកម្លាំងកម្ម

បុរាណភាសិត (១៣) គ្មានកម្លាំងអ្វីស្មើនឹងកម្លាំងកម្ម មិត្រវិជ្ជា, សត្រូវព្យាធិ, ស្រឡាញ់ខ្លួន និងកម្លាំងកម្ម…… បុរាណភាសិតខាងក្រោមនេះ ជាភាសាបាលី សរសេរដោយតួអក្សរៈ ១. ខ្មែរ, ២. ទេវនាគរី(ឥណ្ឌា), ៣. មីយ៉ាន់ម៉ា(ភូមា), ៤. ថៃ, ៥. រ៉ូម៉ាំង…