សេចក្ដីប្រមាទជាផ្លូវនៃសេចក្ដីស្លាប់, សេចក្ដីមិនប្រមាទជាផ្លូវនៃសេចក្ដីមិនស្លាប់

ពុទ្ធវចនៈក្នុងធម្មបទ គាថាទី ២១-២២-២៣

សេចក្ដីប្រមាទជាផ្លូវនៃសេចក្ដីស្លាប់, សេចក្ដីមិនប្រមាទជាផ្លូវនៃសេចក្ដីមិនស្លាប់
THE HEEDFULNESS DIE; THE HEEDFUL DO NOT

аббамаад̣̇о амад̇абад̣̇ам̣, бамаад̣̇о мажжуно бад̣̇ам̣;
аббамад̇д̇аа на мийяанд̇и, яз бамад̇д̇аа яат̇аа мад̇аа.
звам̣ висзсад̇о н̃ад̇ваа, аббамаад̣̇амхи бан̣д̣ид̇аа;
аббамаад̣̇з бамод̣̇анд̇и, арияаанам̣ г̇ожарз рад̇аа.
д̇з жхааяино саад̇ад̇игаа, нижжам̣ д̣̇ал̣хабараггамаа;
пусанд̇и д̇хийраа ниб̣б̣аанам̣, яог̇агкзмам̣ ануд̇д̇арам̣

(នេះជាតួអក្សរ Cyrillic ដែលគេសរសេរភាសាបាលី សេចក្ដីដូចភាសាបាលីតួអក្សរខ្មែរខាងក្រោម ខ្ញុំអមិនចេះអានទេ គ្រាន់តែយកមកបង្ហាញឱ្យមើលលេងប៉ុណ្ណោះ)
——————————————

អប្បមាទោ អមតបទំ, បមាទោ មច្ចុនោ បទំ;
អប្បមត្តា ន មីយន្តិ, យេ បមត្តា យថា មតា។

សេចក្ដីមិនប្រមាទ ជាផ្លូវទៅកាន់អមតៈ សេចក្ដីប្រមាទជាផ្លូវទៅកាន់សេចក្ដីស្លាប់ អ្នកមិនប្រមាទមិនមានថ្ងៃស្លាប់ អ្នកប្រមាទ(ទោះនៅរស់)ក៏ដូចជាអ្នកស្លាប់ទៅហើយ ។

ឯវំ វិសេសតោ ញត្វា, អប្បមាទម្ហិ បណ្ឌិតា;
អប្បមាទេ បមោទន្តិ, អរិយានំ គោចរេ រតា។

ពួកបណ្ឌិតជ្រាបសេចក្ដីផ្សេងគ្នា ក្នុងសេចក្ដីមិនប្រមាទ(និងសេចក្ដីប្រមាទ) យ៉ាងនេះហើយ រមែងត្រេកអរក្នុងសេចក្ដីមិនប្រមាទ ដែលជាគន្លងដំណើររបស់ព្រះអរិយៈទាំងឡាយ ។

តេ ឈាយិនោ សាតតិកា, និច្ចំ ទឡ្ហបរក្កមា;
ផុសន្តិ ធីរា និព្ពានំ⁽¹⁾, យោគក្ខេមំ⁽²⁾ អនុត្តរំ។

ធីរជនទាំងឡាយនោះ មានសេចក្ដីព្យាយាមចម្រើនកម្មដ្ឋានប្រព្រឹត្តទៅជាប់តគ្នា មានសេចក្ដីប្រឹងប្រែងមាំមួនជានិច្ច រមែងពាល់ត្រូវព្រះនិព្វាន⁽¹⁾ ជាអនុត្តរធម៌ ជាភាវៈក្សេមចាកកិលេសប្រកបសត្វទុកក្នុងភព(យោគៈទាំង ៤)⁽²⁾។

Heedfulness is the path to the deathless, heedlessness is the path to death. The heedful do not die; the heedless are as if already dead.
Distinctly understanding this (different,) the wise (intent) on heedfulness rejoice in heedfulness, delighting in the realm of the Ariyas.
The constantly meditative, the ever steadfastly ones realize the bond-free, supreme Nibbāna.

——————————————-

Story: រឿងព្រះនាងសាមាវតី

A jealous queen Māgandiyā, cause an innocent rival o hers, Sāmāvatī, to be burnt alive. The king, hearing of the pathetic incident, subjected Māgandiyā to a worse death. The monks wished to know which of the two was actually alive and which was actually dead. The Buddha explained that the heedless, like Māgandiyā, should be regarded as dead, while the heedful, like Sāmāvatī, should be regarded as alive.

——————————————

(1) Nibbāna = ni + vāna, lit., departure from craving. It is supramundane state that can be attained in this life itself. It is also explained as extinction of passions, but not a state of nothingness. It is an eternal blissful state of relief that results from the complete eradication of the passions.

Metaphysically Nibbāna is the extinction of suffering; physically it is the elimination of lust, hatred and ignorance.

(2) Yogakkhema – free from the four bonds of sense-desires (kāma), craving for existence (bhava), false views (diṭṭhi), and ignorance (avijjā). [ក្សេមចាកយោគៈ(សភាវៈប្រកបសត្វទុកក្នុងភព ឬចងកម្មទុកនឹងវិបាក) ៤ គឺ កាម, ភព, ទិដ្ឋិ, អវិជ្ជា]

——————————————-

Source: Dhammapada: Appamāda Vagga; translated with brief stories by Nārada Thera (2522-1978)

ប្រែពីបាឡីជាភាសាខ្មែរដោយ តាអារាមប៊យ ៧.៨.២០១៩